Đây là bước chân đầu tiên và cũng là bước chân quan trọng nhất trên hành trình mang đại dương đến ngôi nhà bạn. Thuở sơ khai, trái đất chỉ có đất đá, các vi sinh vật dần xuất hiện rồi mới xuất hiện những sinh vật cấp cao hơn dần phát triển, tiến hóa. Việc xây dựng một hệ sinh thái biển khép kín cũng tương tự như vậy. Cycle là quá trình đưa vi sinh vào và phát triển một hệ vi sinh trưởng thành, đủ sức để kiểm soát lượng lớn sinh vật như san hô hay cá bạn thêm vào sau này. Vi sinh là mầm sống đầu tiên, cũng là quan trọng nhất đối với bất kì hệ sinh thái nào.
Hãy kiên nhẫn đọc một số khái niệm trước khi chúng tôi giới thiệu những việc bạn có thể làm ngay hôm nay để bắt đầu hành trình.

Nitrogen cycle

“Cycle” là một chuỗi những công việc gồm: khởi tạo hệ vi sinh, nuôi và duy trì vi sinh cho đến khi hệ vi sinh đủ lớn mạnh và trưởng thành để có thể xử lý chất thải từ cá, san hô và các sinh vật khác mà sau này chúng ta sẽ bổ sung vào hồ. Nếu không có vi sinh, những chất thải này nhanh chóng biến hồ bạn thành bể phốt và là vùng chết đối với bất kì sinh vật nào.
Hệ vi sinh được khởi tạo và lớn mạnh tạo tiền đề cho một hệ thống phát triển sau này, vi sinh tạo nên một môi trường khép kín nhưng vẫn đảm bảo độ sạch và các chức năng sinh học khác để cá và san hô của bạn phát triển như ở tự nhiên.
Những vi sinh này phân hủy chất thải (nhầy, phân…) thành những hợp chất nhỏ hơn, phân hủy tiếp tục thành ammonia hoặc nitrite, chuyển hóa thành dạng Nitrate NO₃ an toàn với hầu hết các sinh vật biển (ở nồng độ vừa phải). Còn với các chất hữu cơ đang phân hủy, ammonia hoặc nitrite, chỉ một lượng nhỏ tồn tại trong nước (vài ppm) khiến hầu hết các sinh vật chết.

Tại sao gọi là “cycle”? Vi sinh trong nước xử lý chất thải từ động thực vật, qua hàng loạt các phản ứng sinh hóa, chuyển hóa chất thải thành NO₃ , NO₃ này sẽ được thực vật / san hô tiêu thụ để phát triển, khi phát triển tiếp tục sinh ra chất thải để vi sinh xử lý, thành một vòng tuần hoàn gần như khép kín, nên gọi là “cycle”

Những gì thật sự xảy ra trong quá trình xử lý chất thải của vi sinh?

Hệ vi sinh mà chúng ta dày công xây dựng trong quá trình cycle sẽ hình thành một “bộ lọc sinh học”, hoặc “lọc vi sinh”, trái tim của bất kì hệ thống hồ nào, cả nước ngọt cả nước mặn. Quá trình cycle thúc đẩy quá trình sinh sôi và phát triển của rất nhiều các loài vi sinh khác nhau, và điều đặc biệt là sự hiện diện của chúng là độc nhất và riêng biệt cho từng hồ, tùy thuộc vào rất nhiều điều kiện khác nhau. Có 3 chủng vi sinh chính, được cho là đóng góp vai trò chủ chốt trong Nitrogen cycle: Nitrosomonas, Nitrobacter và Nitrospira, bên cạnh rất nhiều các loại vi sinh khác xuất hiện.

Quá trình cycle sẽ bắt đầu khi có lượng ammonia và vi sinh cùng được thêm vào bể. Vi sinh hiếu khí sẽ xử lý ammonia chuyển thành nitrite và tiếp tục chuyển hóa thành nitrate.
Bạn biết rằng quá trình cycle sẽ hoàn thành khi lượng ammonia và nitrite giảm dần về 0, trong khi nitrate tăng dần. Quá trình này thường mất khoảng 30 ngày.

Những gì bạn có thể làm ngay để bắt đầu

Việc cycle như chúng tôi đã nói ở trên, sẽ bắt đầu ngay khi xuất hiện vi sinh và ammonia trong nước. Do đó, việc đầu tiên bạn nên làm khi nghĩ đến việc sẽ làm một hồ cá biển, là hãy chuẩn bị:

• • 1 cái xô (bỏ qua nếu hồ của bạn đã sẵn sàng)
  • Vật liệu lọc (chúng tôi chỉ sử dụng đá layout san hô, bạn có thể thêm marine pure hoặc các vật liệu tương tự có độ xốp cao để làm chỗ cố định cho vi sinh)
  • 1 cái luồng/bơm nhỏ để thổi dòng nước không bị tù đọng (bỏ qua nếu bạn đã có hồ và có bơm)
  • Vi sinh và ammonia (Bộ sản phẩm FitReef BacterPrime đã bao gồm)
  • Bộ test ammonia, nitrate và nitrate (không bắt buộc)

  

Sau đó bạn cho tất cả vào xô hoặc hồ, pha nước, châm vi sinh và ammonia. Quá trình cycle đã bắt đầu. Trong khi cycle bạn có thể bổ sung thêm các thiết bị phần cứng sau.
Bạn có thể đo để theo dõi nồng độ 3 chất trên nếu muốn hiểu hơn về quá trình cycle. Còn không, bạn chỉ cần đơn giản chờ đợi 30 ngày là ok. Chúng tôi đã thử nghiệm sản phẩm của mình trên rất nhiều hồ, và thường thì nitrite và ammonia hoàn toàn biến mất sau 2 tuần.
Sau 30 ngày, thay nước theo khuyến nghị và cycle hoàn tất.

Thời gian cycle và nồng độ các chất chính (ví dụ)

Một số lưu ý khi cycle:

• • Không mở đèn suốt 30 ngày
  • Sau khi cycle nên thả ít san hô trước, thả càng chậm càng tốt để vi sinh thích nghi, sau đó thả cá dần
  • Quá trình cycle có tốc độ nhanh hay chậm tùy với từng hệ thống, và từng chủng loại vi sinh. Đối với vi sinh FitReef BacterPrime của chúng tôi, thời gian cycle có thể hoàn thành chỉ trong 7 ngày. Tuy nhiên chúng tôi khuyến khích thời gian cycle ít nhất 30 ngày nếu bạn không có bộ test để đảm bảo mức ammonia và nitrite đã về 0. Nếu vội, bạn có thể test các chỉ số =0 là quá trình cycle đã hoàn tất.
  • Nên bắt đầu cycle càng sớm càng tốt, ngay cả khi chưa có hồ (như chúng tôi đề cập ở trên) để tiết kiệm thời gian
  • Bạn có thể dùng đá sống để cycle nhanh hơn, tuy nhiên những rủi ro do đá sống mang lại cũng cần được lưu tâm (đọc Series “Lật hồ” (T2): xử lý Dino )

Lời kết

Một số người chơi muốn bỏ qua giai đoạn cycle bằng cách sử dụng layout/vật liệu lọc từ hồ cũ hoặc sử dụng đá sống, tuy nhiên những phương pháp này chỉ góp phần đẩy nhanh, không phải để bạn bỏ qua quá trình cycle. Miễn sao ammonia NH₃ và nitrite NO₂ test ra 0, bạn có thể xem là cycle hoàn tất.

Trong quá trình khởi tạo vi sinh bạn cần nguồn ammonia, chúng tôi có sản phẩm đáp ứng được điều đó. Hoặc thậm chí bạn có thể cho 1 hạt thức ăn vào cũng được, nhưng lưu ý đừng sử dụng cá để thải ammonia cycle vì những độc tố chưa xử lý được có thể đầu độc gây chết cá rất tội nghiệp.
Sau khi cycle thực tế hệ vi sinh vẫn còn non yếu, do đó bạn hãy thả cá hay sinh vật tuần tự vào chậm rãi từng con để hệ vi sinh kịp thích nghi và phát triển.
Happy reefing!